Srebro to drugi po złocie, najpopularniejszy metal szlachetny, kojarzony głównie z wyrobami jubilerskimi lub kolekcjami srebrnych monet. Jednak również w jego przypadku zakres zastosowania jest zdecydowanie szerszy i bardziej różnorodny, niż można by przypuszczać. Poza produkcją biżuterii ma on szerokie zastosowanie w wielu gałęziach przemysłu, takich jak medycyna czy elektronika. Wiele osób decyduje się też na potraktowanie go jako lokaty oszczędnościowej na przyszłość. Na czym w takim razie polega jego fenomen i dlaczego zastosowanie srebra jest tak popularne w wielu branżach?

Srebro i jego wykorzystanie w przeszłości i dziś

Powszechnie srebro wykorzystywano już od czasów starożytnych nie tylko do zdobienia ciała i tworzenia naczyń rytualnych oraz amuletów, ale również do uzdrawiania – ciała i duszy. Wierzono w jego leczniczą, antybakteryjną moc, a także w jego materialną wartość, jedynie w niewielkim stopniu ustępującą złotemu kruszcowi. Stąd wywodzi się zastosowanie srebra również jako środka płatniczego, uznawanego bez względu na region. Jeśli dodać do tego jego właściwości antykorozyjne, miękkość i łatwość w obróbce, doskonałe przewodzenie ciepła i elektryczności, ale też odbijanie promieni świetlnych w aż 95%, uzyskujemy surowiec o bardzo szerokim i uniwersalnym zastosowaniu. O ile czyste srebro nie jest dzisiaj używane jako waluta, nie zmienia to jego ogromnych zasług dla naprawdę wielu gałęzi przemysłu.

Zastosowanie srebra w elektronice

Wśród wszystkich opcji różnego rodzaju zastosowania srebra, na pierwszy plan wysuwa się zdecydowanie wykorzystanie srebra w elektronice oraz elektryce głównie ze względu na fakt, że podobnie jak złoto, metal ten doskonale przewodzi prąd elektryczny, jednocześnie zmniejszając możliwość wystąpienia zjawiska łuków elektrycznych, czyli nieprzerwanych wyładowań, do których dochodzi na przykład na skutek zwarcia w układzie. Z tego powodu srebro znalazło zastosowanie w produkcji części składowych sprzętu elektronicznego codziennego użytku jak laptopy, smartfony, sprzęt RTV, AGD czy audio w postaci przełączników, styków, przewodników czy bezpieczników. Srebro w elektronice występuje w dość sporej ilości – z jednej tony telefonów komórkowych można wyciągnąć w sumie nawet 2 kg czystego srebra.

To jednak nie koniec zastosowania srebra w przemyśle elektronicznym. Także branża motoryzacyjna z roku na rok wskazuje na większe zapotrzebowanie na ten surowiec, wykorzystywany przy tworzeniu samochodów, niezależnie od rodzaju silnika. Już w samym 2021 roku popyt na srebro w branży motoryzacyjnej szacowano na 60 milionów uncji rocznie, a liczba ta stale rośnie. W modnych dzisiaj samochodach elektrycznych można znaleźć od 25 do 50 g czystego srebra, w hybrydowych – od 18 do 34 g, a klasyczne samochody z silnikami spalinowymi są wyposażone w srebrne elementy o wadze od 15 do 28 g.

Zastosowanie srebra w medycynie

Medycyna to kolejna gałąź przemysłu, szeroko wykorzystująca srebro. Zastosowane jest ono w tym wypadku ze względu na swoje bakteriobójcze i wirusobójcze właściwości, z których korzystano już od starożytności. Ze srebra przygotowywano specjalne folie, w które zawijano głębsze rany w celu ich oczyszczenia i przyspieszenia regeneracji. Podobną rolę, nieco zbliżoną do dzisiejszych antybiotyków, pełniło srebro koloidalne, stosowane miejscowo. Obecnie ten metal szlachetny stosowany jest w podobnym zakresie – dodawany w postaci soli srebrowej sulfatiazolu do środków na oparzenia, jak kremy i maści, przyspieszające gojenie i jednocześnie odkażające, a także jako składowa preparatów na odleżyny i owrzodzenia skórne. Srebro wykorzystywane jest też w postaci jonów, które można znaleźć w opatrunkach czy na powłoce sprzętu operacyjnego, głównie chirurgicznego, wymagającego bezwzględnej sterylności.

Zastosowanie w produkcji paneli fotowoltaicznych

Jeśli chodzi o srebro, wykorzystanie go w produkcji paneli fotowoltaicznych uszczupla światowe pokłady tego surowca do użytku przemysłowego nawet o 20%. Wszystko dlatego, że ów surowiec jest kluczowym elementem, niezbędnym do produkcji paneli słonecznych ze względu na doskonałe przewodnictwo elektryczne oraz właściwości termiczne. W panelach fotowoltaicznych srebro można znaleźć w formie pasty, nakładanej na wafle krzemowe, której zadaniem jest transportowanie energii.

Jak srebro jest wykorzystane w innych branżach?

Czy wiedziałeś, że gdyby nie srebro, fotografia, jaką znamy dzisiaj, w ogóle by nie istniała? Utrwalanie obrazu zawdzięczamy w całości chlorkowi srebra, który ciemnieje pod wpływem promieni UV. Srebro w takiej formie wykorzystał do stworzenia pierwszego aparatu typu camera obscura Joseph Nicephore Niepce w XIX wieku, bazując na odkryciu Georga Fabriciusa, nanosząc ten związek chemiczny na metalową płytkę. Minęły dekady, a srebro wciąż znajduje zastosowanie w tej branży – halogenki srebra tworzą fotografię analogową. Związek ten jest niezbędny również podczas wykonywania prześwietleń rentgenem czy jako integralna część współczesnej kinematografii.

Od fotografii już tylko mały krok dzieli zastosowanie srebra w przemyśle szklanym i lustrzanym. Sekretem srebrnego pierwiastka jest fakt, że idealnie wypolerowane do złudzenia będzie przypominać prawdziwe zwierciadło, a wszystko dlatego, że jest w stanie odbić aż 95% promieni świetlnych. W efekcie na jego powierzchni, tak jak w tafli lustra, mogą odbijać się przedmioty. Ta cecha równocześnie została wykorzystana przez branżę specjalizującą się w produkcji nowoczesnych, termicznych okien, zapobiegających nadmiernej utracie ciepła. Właśnie w takich modelach jako ostatnią, cienką, wierzchnią warstwę kładzie się powłokę ze srebra. Dzięki niej wnętrze domu nawet podczas największych upałów nie nagrzewa się.

Jeszcze inny pomysł na srebro i jego zastosowanie miała branża, wykorzystująca srebro w roli części stopu lutowniczego. Główną zaletą takiego rozwiązania jest niższa temperatura – do stworzenia gładkiego, solidnego, twardego i przede wszystkim szczelnego łączenia wystarczy temperatura 630ºC. Co więcej, luty zawierające srebro są odporne na ścieranie w znacznie większym stopniu, niż te klasyczne. Przemysł lutowniczy chętnie korzysta z tych właściwości srebra, dodając go do różnych produktów, poczynając od past, przez specjalne taśmy, aż po cienkie druty i pierścienie lutownicze.

Mimo sporej ilości podanych przykładów nie wyczerpują one naprawdę długiej listy różnorodnych zastosowań tego metalu szlachetnego w dzisiejszym przemyśle.