Jedni zbierają je z powodu pasji, inni myślą o nich jako formie majątku. Monety obiegowe i kolekcjonerskie są coraz częściej spotykaną metodą przechowywania kapitału. W przeciwieństwie do np. akcji na giełdzie, inwestycje z nimi dają pewne poczucie anonimowości. Choć sprzedawanie ich nie stanowi większego problemu, podstawowym aspektem, o którym powinni pamiętać kolekcjonerzy i inwestorzy, jest rozbieżność między wartością nominalną a kolekcjonerską. Najważniejszymi czynnikami uwzględnionymi w ocenie monety są m.in. jej znaczenie historyczne, stan zachowania, jakość, unikatowość oraz popularność na rynku. Każdy, kto rozpoczyna swoją przygodę z nimi, powinien mieć na uwadze fakt, że „zainteresowanie monetami” stanowić może złożone zagadnienie — w rzeczywistości mogą być one numizmatyczne, kolekcjonerskie oraz inwestycyjne (tzw. bulionówki). Niezależnie od tego, jakiego są one typu, warto pamiętać o umiejętnej identyfikacji. Dzięki niej będziemy mogli sprawdzić ich stan oraz, co ważne, ocenić ich przybliżoną wartość.

Srebrne monety a stan menniczy, czyli jak ocenić stan zachowania

Każdy inwestor czy kolekcjoner powinien być zorientowany w zakresie umiejętnej interpretacji opisów, które są zawarte przy monetach. Ich wartość często jest opisana za pomocą tzw. stanu zachowania. Jest to siedmiostopniowa skala będąca uniwersalną metodą pozwalającą na ocenienie jakości pojedynczego egzemplarza. Najbardziej cenionymi te ze stanu I (tzw. stan menniczy). Pula ta dotyczy monet nienoszących śladów użytkowania. Ponadto srebrne monety będące w stanie menniczym charakteryzuje to, że te nigdy były używane jako środek płatniczy. Nie powinny posiadać żadnych zarysowań i śladów czyszczenia. W skali znajdują się również stopnie oznaczone jako stan II (znakomity), III (bardzo piękny), IV (piękny), V (bardzo dobry), VI (dobry). Jeśli jednoznaczna identyfikacja monety jest niemożliwa z uwagi na okoliczności związane z np. jej wyglądem, mówi się o tzw. stopniu VII (złym). Tym, na co uwagę powinny zwrócić osoby zainteresowane srebrnymi monetami inwestycyjnymi w stanie menniczym, jest fakt, że buliony mogą posiadać np. drobne ryski, dlatego najlepiej jest się podjąć tematu będąc w stałej konsultacji ze specjalistą.

Srebrne monety — wartość katalogowa oraz skala Sheldona

Jednym ze sposobów identyfikacji monet jest oszacowanie ich wartości katalogowej. Istnieją specjalne katalogi tworzone przez ekspertów posiadające dane, na podstawie których można dokonać ogólnej oceny stanu, atrakcyjności oraz stopień rzadkości numizmatu. Z uwagi na złożoność tematyki metoda ta jest najczęściej stosowana do ustalania wartości starych monet (np. z okresu PRL). Specjaliści często wybierają tzw. skalę Sheldona. Jest to metoda powstała w 1949 roku polegająca na dopasowaniu bilonu do odpowiedniego miejsca w 70-punktowej skali numerycznej. Wówczas najniżej przyjętą wartością było 1 (tzw. poziom niedostateczny), natomiast do 60-70 przypisywało się monety o stanie menniczym. Autor tego rozwiązania, William H. Sheldon, opracował skalę w celu oceny amerykańskich monet centowych z okresu 1793–1813, jednak z uwagi na jej uniwersalność numizmatycy stosują ją do dziś.

Stopnie rzadkości — ocena wartości srebrnych monet

Często spotykaną praktyką są tzw. stopnie rzadkości. Metoda ta sprawdzi się niezależnie od tego, czy chcemy dokonać oceny historycznych srebrnych monet polskich, czy też egzemplarzy typowo kolekcjonerskich. Wynika to z faktu, że dotyczy ona szacowanej liczby istniejących egzemplarzy współcześnie. W przypadku monet emitowanych po 1945 roku eksperci są w stanie oszacować wielkość nakładu. Analiza przybliżonej liczby starszych numizmatów następuje poprzez badanie częstotliwości występowania monety w kolekcjach muzealnych. W Polsce stosowana jest 11-stopniowa skala opracowana przez Emeryka Hutten-Czapskiego pod koniec XIX wieku. Każdej puli przypisana jest określona liczba monet będących w obiegu, przy czym najbardziej cenione są R5 (26-120), R6 (7-25), R7 (4-6), R8 (2-3) oraz RR (1). Jeśli istnieje powyżej 400 000 sztuk, wtedy nie oznacza się takiej wartości żadną literą.

Stare polskie monety oraz firmy dokonujące identyfikacji

Choć opracowane zostały różne metody identyfikacji monet, należy pamiętać o tym, że podjęcie jakichkolwiek działań wiąże się z posiadaniem wiedzy teoretycznej oraz specjalistycznego sprzętu. Istnieje wiele firm na świecie, których działalność polega na sprawdzeniu stanu zachowania numizmatów — są to m.in. Numismatic Guaranty Corporation (NGC), Professional Coin Grading Service (PCGS) czy też American Numismatic Association Certification Service (ANACS). Analizy starych polskich monet natomiast dokona Krakowski Salon Numizmatyczny Gibon, Polskie Centrum Gradingu (PCG) czy Gliwickie Centrum Numizmatycznym (GCN ECC). Korzystanie z usług firm tego typu jest coraz bardziej popularne z uwagi na rosnące zainteresowanie numizmatyką. Warto zaznaczyć, że wartość monety wystawionej na aukcji jest wyższa, jeśli ta posiada odpowiedni certyfikat będący poświadczeniem jej autentyczności.